Σημείο αναφοράς στην πόλη της Καλαμάτας για την εκπαιδευτική και την ευρύτερη πολιτιστική του δράση για μισό αιώνα, το Παράρτημα Καλαμάτας του Γαλλικού Ινστιτούτου σφράγισε τη σχέση της πόλης με τη Γαλλία και διαμόρφωσε όχι μόνο ομιλητές και γνώστες της γαλλικής γλώσσας, αλλά και κοινωνούς του γαλλικού πολιτισμού.
ΣΤΕΓΑΣΗ ΣΕ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Το κτίριο της Οικίας Εφεσίων. Φωτ: Εφημερίδα Θάρρος 27/01/2015
Ξεκίνησε τη λειτουργία του τη δεκαετία του 1950 στην περίφημη οικεία Εφεσίου (Οδός Μαυρομιχάλη 4) που είχε αγοραστεί για το σκοπό αυτό από τη Γαλλική Κυβέρνηση και παρέμεινε εκεί μέχρι τους σεισμούς του 1986.
Από το 1987 έως το 1992 στεγάστηκε σε προκατασκευασμένο οικίσκο, ενώ από το 1993 μέχρι το 2002 στην οδό Αριστομένους, στο ύψος του Πάρκου Σιδηροδρόμων.
Το διδακτικό προσωπικό του Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας μαζί με Γάλλους συναδέλφους τους, κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών ανταλλαγών. Διακρίνεται ο προκατασκευασμένος οικίσκος. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Το τελευταίο κτήριο που στέγασε το Γαλλικό Ινστιτούτο Καλαμάτας, Μάρτιος 2002. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Εκτός από τα μαθήματα γαλλικής γλώσσας και τη διεξαγωγή εξετάσεων, το Παράρτημα Καλαμάτας ανέπτυξε πολυσχιδή πολιτιστική δραστηριότητα με ποικίλες δράσεις των σπουδαστών (θεατρικά και χορευτικά δρώμενα, εκπαιδευτικά ταξίδια, επισκέψεις, κλπ) και διοργάνωση πρωτοποριακών για τα δεδομένα της επαρχίας εκδηλώσεων (διαλέξεις, εκθέσεις ζωγραφικής, κινηματογραφικά αφιερώματα, συναυλίες, κ.ά.). Η γαλλική γλώσσα και ο γαλλικός πολιτισμός βρίσκονταν στο επίκεντρο της πνευματικής ζωής της πόλης.
O μεγάλος φιλέλληνας και εμβληματικός Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Octave Merlier, σε εκδήλωση του Παραρτήματος Καλαμάτας, τέλος δεκαετίας 1960. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Στιγμιότυπο από απονομή διπλωμάτων, δεκαετία 1970. Διακρίνεται η τότε μαθήτρια και σήμερα καθηγήτρια γαλλικών κα Ουρανία Σκλήκα. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Από θεατρική παράσταση σπουδαστών, δεκαετία 1970. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Φωτ.: Εφημερίδα Θάρρος 07-04-1979
Από τη διάλεξη της Μ. Breuillot «Το χρονικό του Μορέως και τα τοπωνύμια της Μεσσηνίας» στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, 1991. Διακρίνεται η ομιλήτρια με την Αγγελική Κουτσομητοπούλου. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Από την εκδήλωση για τον εορτασμό των 40 ετών λειτουργίας του Παραρτήματος Καλαμάτας, 21-10-1995, στο φουαγιέ του Πνευματικού Κέντρου. Η εκδήλωση συνοδευόταν από έκθεση φωτογραφίας της Fabienne Fabre με τίτλο «Μεσόγειος: πορτραίτα τόπων με μνήμη» και κονσέρτο για πιάνο και βιολοντσέλο. Διακρίνονται, μεταξύ άλλων, ο Πρέσβης της Γαλλίας B. Kessedjian, ο Νομάρχης Π. Φωτέας, ο Περιφερειακός Διευθυντής Μεσσηνίας Κων/νος Σταφυλάς. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Καλλιτεχνικό εργαστήρι L’art public που διοργάνωσε το Γαλλικό Ινστιτούτο Καλαμάτας σε συνεργασία με το Εικαστικό Εργαστήρι της ΔΕΠΑΚ, με την πρωτοβουλία των Ateliers des Enfants του Κέντρου Pompidou την άνοιξη του 1997. Οι μαθητές εμπνεύστηκαν από έργα των Fernand Léger και Juan Gris. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Πρόγραμμα αφιερώματος στο γαλλικό τραγούδι, Δεκέμβριος 1998-Ιανουάριος 1999. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Από την εκδήλωση για το πρώτο άνοιγμα του ορυχείου της Πραστοβάς όπου δούλεψε ο Γ. Ζορμπάς, 27-08-2000. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Στα 50 χρόνια λειτουργίας του Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας, εργάστηκαν εκεί σπουδαίοι παιδαγωγοί. Διετέλεσαν διαδοχικά διευθυντές οι: Γιώργος Σπανός, Πέτρος Παπαδόπουλος, Αγγελική Κουτσομητοπούλου και Αγγελική Μήτρου.
Οι 4 Διευθυντές του Γαλ. Ινστιτούτου Καλαμάτας, μαζί με τον Πρέσβη της Γαλλίας B. Kessedjian, τη Διευθύντρια του Γαλ. Ινστιτούτου Αθηνών M. Musso και τον Roger Milliex στην εκδήλωση για τον εορτασμό των 40 ετών λειτουργίας του Παραρτήματος. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Οι εκπαιδευτικοί που ταύτισαν αναμφίβολα το όνομά τους με τη γαλλική γλώσσα και τη λειτουργία του Ινστιτούτου ήταν η Αγγελική Κουτσομητοπούλου και η Αγγελική Μήτρου.
Η Αγγελική Κουτσομητοπούλου με τον παλιό Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Roger Milliex και τη σύζυγό του, συγγραφέα Τατιάνα Γκρίτση – Μιλλιέξ το 1989. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Η Αγγελική Μήτρου με τον πρώην Δήμαρχο Καλαμάτας Κ. Κουτουμάνο στην εκδήλωση για το πρώτο άνοιγμα του ορυχείου της Πραστοβάς, 27-08-2000. Φωτ.: Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Ο ΖΑΚ ΛΑΚΑΡΙΕΡ ΚΑΙ ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Η Καλαμάτα κατείχε εξέχουσα θέση στην καρδιά του μεγάλου ελληνιστή Ζακ Λακαριέρ. Το παράρτημα του Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας του είχε αφιερώσει εκδήλωση, ενώ, προσκεκλημένος από τον τότε Δήμαρχο Καλαμάτας Χρήστο Μαλαπάνη και τον Πρόεδρο της ΔΕΠΑΚ Γιώργο Κουτσούλη, με τη φροντίδα του Ινστιτούτου και των ανθρώπων του, είχε περάσει ένα καλοκαίρι στη Μεσσηνία προετοιμάζοντας το ντοκιμαντέρ Η Ελλάδα του Λακαριέρ.
Δημοσίευμα της εποχής στο περιοδικό Flash της Μεσσηνίας (τεύχος 32) για το «Μεσσηνιακό Καλοκαίρι» του Ζακ Λακαριέρ. Φωτ.: ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλ. Ινστιτούτου
Η εκτίμησή του Λακαριέρ αποτυπώθηκε στο βιβλίο του Ερωτικό Λεξικό της Ελλάδας, που είναι αφιερωμένο στην Αγγελική Μήτρου.
Η έντυπη αφιέρωση της γαλλικής έκδοσης του Ερωτικού Λεξικού της Ελλάδας στην Αγγελική Μήτρου. Φωτ.: Προσωπικό Αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Η ιδιόχειρη αφιέρωση στη γαλλική έκδοση του Ερωτικού Λεξικού της Ελλάδας στην Αγγελική Μήτρου. Φωτ.: Προσωπικό Αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Η έντυπη αφιέρωση της ελληνικής έκδοσης του Ερωτικού Λεξικού της Ελλάδας στην Αγγελική Μήτρου. Φωτ.: Προσωπικό Αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Η ιδιόχειρη αφιέρωση στην ελληνική έκδοση του Ερωτικού Λεξικού της Ελλάδας στην Αγγελική Μήτρου. Φωτ.: Προσωπικό Αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Ο Ζακ Λακαριέρ απεβίωσε στις 17 Νοεμβρίου 2005. Η σορός του, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία, αποτεφρώθηκε και η στάχτη σκορπίστηκε στη θάλασσα του Αιγαίου από δέκα φίλους του, που είχε επιλέξει ο ίδιος. Μεταξύ αυτών ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, η γλύπτρια Ναταλία Μελά και η Αγγελική Μήτρου.
Δημοσίευμα της Εφημερίδας Θάρρος, 5-11-2005. Φωτ.: Προσωπικό Αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Το Παράρτημα Καλαμάτας του Γαλλικού Ινστιτούτου συνέχισε τη λειτουργία του έως το 2002, όπου και έκλεισε μαζί με άλλα 14 Παραρτήματα με απόφαση της Γαλλικής Κυβέρνησης. Το ιστορικό κτήριο στο οποίο στεγαζόταν, παραχωρήθηκε το 2013 από τη Γαλλική Κυβέρνηση στο Υπουργείο Πολιτισμού, με την προοπτική να δοθεί στο Δήμο Καλαμάτας για τη στέγαση μουσείου.
Στη συνείδηση των Καλαματιανών, το Παράρτημα Καλαμάτας του Γαλλικού Ινστιτούτου θα είναι πάντα ταυτισμένο με την αίγλη που αρμόζει στην γαλλική γλώσσα και στο γαλλικό πολιτισμό.
ΠΗΓΕΣ
ΓΑΚ Μεσσηνίας, Αρχείο Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας (ΑΒΕ: 232, 245)
Μανιάτης, Β., «Η οικογένεια των Εφεσίων στην παλιά Καλαμάτα» στην Εφημερίδα Θάρρος, 27/01/2015
Προσωπικό αρχείο Αγγελικής Μήτρου
Έρευνα—Επιμέλεια—Μετάφραση:
Νινέτα Σωτηράκη
Η Αγγελική Μήτρου, τελευταία Διευθύντρια του Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας, μας παραχώρησε μέρος του χρόνου της και του αρχειακού αυτού αδημοσίευτου υλικού και την ευχαριστούμε θερμά.